ΑΛΑΓΟΝΙΑ, ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ ΟΙ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ.

 Σ’ αυτήν την δημοσίευση,  διαφοροποιούμαστε  και  ξεκινάμε ένα αφιέρωμα 

Χιονισμένος Ταύγετος

στις ορεινές περιοχές της Μεσσηνίας. 

Οι πρώτες περιοχές, φυσικό είναι, να μας οδηγήσουν στον Ταύγετο , στα δύο πανέμορφα και σημαντικά χωριά, την Αρτεμισία και την Αλαγονία.

                

ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ : Στην καρδιά του δυτικού Ταϋγέτου, του ψηλότερου βουνού της Πελοποννήσου, κοντά στα όρια της Μεσσηνίας με τη

Η Αρτεμισία

Λακωνία συναντάει κανείς τα χωριά του παλιού δήμου της Αλαγονίας. Για να φτάσουμε στη δυτική πλευρά του Ταϋγέτου ξεκινάμε από την Καλαμάτα με βόρεια κατεύθυνση, παίρνοντας το δρόμο που οδηγεί στη Σπάρτη μέσω της ορεινής διάβασης του Ταΰγετου. Ο δρόμος κινείται σχεδόν παράλληλα με τον ποταμό Νέδοντα. Ο Νέδων πηγάζει από τον Ταΰγετο, διασχίζει ένα πανέμορφο φαράγγι και τέλος χύνεται στον Μεσσηνιακό κόλπο δίπλα ακριβώς από τις δυτικές γειτονιές της πόλης της Καλαμάτας.    Αφού περάσουμε μικρότερα χωριά, διασχίζουμε την Παναγίτσα, την Καλλιθέα, τα Μενινά και περνώντας δυτικά από το Κάτω Καρβέλι (Χανάκια) στον Άγιο

Αρτεμισία, μια άλλη άποψη

Σώστη, αποχαιρετάμε την Μεσσηνιακή πεδιάδα και κατεβαίνοντας τις γανιές, περνάμε από το φαράγγι του Νέδοντα στα Διπόταμα. Προσπερνώντας την διακλάδωση η οποία προς τα δεξιά πηγαίνει προς τα χωριά του Κουτσαβά, Λαδά και Καρβέλι, ενώ απέναντι βλέπουμε τον βατό από αυτοκίνητο χωματόδρομο που οδηγεί προς τον αρχαιολογικό χώρο του Βόλιμου, και παρακάτω το καλτερίμι που οδηγεί στο ιστορικό μοναστήρι της Βελανιδιάς και στην Καλαμάτα, αντικρίζουμε την καταπράσινη κοιλάδα των χωριών της Αλαγονίας.                                                                                                             Το πρώτο χωριό που συναντάμε στην ανάβαση της δυτικής πλαγιάς του

Αρτεμισία, η πλατεία

Ταϋγέτου είναι η Αρτεμισία.    Μέχρι το 1927 το χωριό ονομαζόταν Τσερνίτσα ή Τζερνίτζα και βρίσκεται περίπου στο μέσο της διαδρομής Καλαμάτας-Σπάρτης απέχοντας 24 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα και 36 χιλιόμετρα από τη Σπάρτη.    Η Αρτεμισία είναι χτισμένη στο χώρο του οικισμού Δενθάλιοι της αρχαίας Δενθαλιάτιδας χώρας που απαντάται στον Όμηρο, περιοχή με πολλά αμπέλια και το κρασί Δένθη. Μετά την κάθοδο Σλάβων η Αρτεμισία ονομάστηκε Τσερνίτσα, δηλαδή περιοχή με πολλές μουριές αφού υπήρχε ανεπτυγμένη σηροτροφία.     Αξιόλογα ιστορικά μνημεία της Αρτεμισίας είναι η οικία

Παλιό σπίτι στην Αρτεμισία

Πουλουπάτη του 18ου αιώνα και τα κτίσματα της ιστορικής Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στο Μελέ τα οποία απέχουν μόλις 800 μέτρα από το χωριό.     Εκεί υπάρχουν ερείπια από τη Σχολή του Γένους στη θέση Μελέ και το Αλληλοδιδακτικό και το Ελληνικό σχολείο που έχτισε ο ευεργέτης Πέτρος Δημάκης ο οποίος έφτασε στην περιοχή από το εξωτερικό το 1854, σχολεία στα οποία δίδαξαν σπουδαίοι καθηγητές και ιεράρχες και φοίτησαν μεγάλα ονόματα όπως ο Μπενάκης και ο

Βυζαντινό εκκλησάκι στου Λαδά

Μελετόπουλος.    Η Κάτω Χώρα η οποία δεν κατοικείται πλέον βρίσκεται στην ακριβή θέση της αρχαίας Δενθαλιάτιδας, όπου υπάρχουν πλέον κήποι και ερείπια από παλαιά κτίσματα. Στο Βόλιμνο υπάρχουν ερείπια του ναού της Λιμνάτιδας Αρτέμιδας. Στη θέση Ματζίνια, βρίσκεται το ομώνυμο μεταβυζαντινό γεφύρι του Νέδοντα. Το εντυπωσιακό γεφύρι έχει μήκος 19 μ., πλάτος 2,90 μ., άνοιγμα τόξου 8 μ. και ύψος 4,50 μ       Το επόμενο χωριό που συναντάμε στη διαδρομή μας είναι οι Πηγές.  Απέχουν μόλις τρία χιλιόμετρα από την Αρτεμισία. Οι Πηγές οι οποίες ονομάζονταν Μικρή Αναστάσοβα μέχρι το 1927, βρίσκονται σε υψόμετρο 760 μέτρων και είναι ένα καταπράσινο χωριό με πηγές με καθαρό βουνίσιο νερό.  Τρία χιλιόμετρα βορειότερα των Πηγών βρίσκεται η Αλαγονία ένα  ορεινό χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά σε

Γεφύρι κ καταράχτης Νέδουσα

πλαγιά του Ταϋγέτου.                                                              ΑΛΑΓΟΝΙΑ : Η Αλαγονία είναι το γραφικό χωριό του Ταϋγέτου που μας τράβηξε την προσοχή αφού μας εντυπωσίασε όταν το επισκευθήκαμε για πρώτη φορά. Δεν είναι η φυσική ορεινή ομορφιά του χωριού, δεν είναι τα τρεχούμενα νερά, τα πλατάνια, τα ιστορικά σημεία της περιοχής, αλλά έχει κάτι ιδιαίτερο που μας μάγεψε και αποφασίσαμε η πρώτη αφιέρωση να είναι η.....Σίτσοβα !                                    Η Αλαγονία όπως και άλλες ορεινές περιοχές της Μεσσηνίας, θα μπορούσαν 

Μονοπάτι στο δάσος Αλαγονίας

να γίνουν χειμερινοί τουριστικοί προορισμοί που θα έκαναν τη Μεσσηνία τουριστική και για τις 4 εποχές του χρόνου. Δυστυχώς οι πολιτικοί όλων των βαθμίδων (βουλευτές, Περιφερειάρχες, Νομάρχες, Δήμαρχοι και κοινοτάρχες) ακόμα δεν έχουν καταφέρει να το κάνουν έστω και σκέψη στο μυαλό τους. Ας είναι, εμείς είδαμε ατέλειωτες και απίστευτες ομορφιές όχι μόνο στην Αλαγονία, αλλά και σε άλλες ορεινές περιοχές της Μεσσηνίας στις οποίες θα αναφερθούμε προσεχώς.                                                                                               ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:                                                                                                     Στις πλαγιές της Μεσσηνιακής πλευράς του Ταϋγέτου σε υψόμετρο 750 μ.,

Ι.Μ.Μαρδακίου στη Νέδουσα

το 1835 ιδρύθηκε ο Δήμος Αλαγονίας που συμπεριελάμβανε 6 χωριά  1.Τσερνίτσα σήμερα Αρτεμισία 2.Σίτσοβα σήμερα Αλαγονία μαζί με τον Μαχαλά, 3. Μεγάλη Αναστάσοβα, σήμερα  Νέδουσα, 4. Μικρή Αναστάσοβα , σήμερα  Πηγές,  5. Λαδά και Εμιαλούς και   6. Καρβέλι και Χανάκια σήμερα Κάτω Καρβέλι.                                               Έλαβε την ονομασία του από την αρχαία πόλη Αλαγονία η οποία ήταν μία από τις 18 πόλεις του Κοινού των Ελευθερολακώνων.                                                          Σήμερα η Αλαγονία, που είναι χτισμένη αμφιθεατρικά,  είναι Δημοτικό διαμέρισμα του Καλλικρατικού Δήμου της Καλαμάτας και είναι ένα ήσυχο αλλά πολύ γραφικό ορεινό χωριουδάκι του υψηλότερου βουνού της Πελοποννήσου

Νέδουσα ποταμάκι

τον Ταύγετο και απέχει από την Καλαμάτα περί τα 29 χλμ.Για να φτάσουμε στο χωριό ξεκινήσαμε από την Καλαμάτα με βόρεια κατεύθυνση, παίρνοντας το δρόμο που οδηγεί στη Σπάρτη μέσω της ορεινής διάβασης του Ταΰγετου. Μετά από 23 χλμ ανάβασης στον Ταύγετο φτάσαμε στην Αρτεμισία που είναι πάνω στο δρόμο προς τη Σπάρτη, σ’ εκείνο το σημείο υπάρχει επιγραφή που γράφει «Προς Αλαγονία», στρίψαμε αριστερά και διανύσαμε περίπου άλλα 2-3 χλμ σε μια διαδρομή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, που εξελίσσεται μέσα σε καταπράσινο

Αλαγονία

τοπίο με πλατάνια, ελιές και καστανιές, με βρύσες και που οδηγεί στη Σπάρτη μέσω της ορεινής διάβασης του Ταΰγετου.                                                       ΠΕΖΟΠΟΡΙΕΣ. Επειδή πολλοί θέλουν να πεζοπορήσουν στα μονοπάτια της περιοχής μέσα στο δάσος, σε όσα μονοπάτια απέμειναν μετά τις πυρκαγιές του 2007, μπορούν να επιλέξουν το μονοπάτι που περπατώντας  περίπου 20΄ λεπτά φτάνουν στη βρύση του ΝΙΚΑ και καταλήγουν στη

Πηγές 

θέση ΛΟΥΚΑ σε ένα εκπληκτικής ομορφιάς τοπίο με ψηλά πλατάνια, όπου οι πεζοπόροι μπορούν να απολαύσουν τα τρεχούμενα νερά και ένα μικρό καταράκτη ο οποίος συμπληρώνει την απίστευτη ομορφιά αυτού του φυσικού τοπίου που είναι ένας «ζωγραφικός πίνακας».                                                                  ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ.  Τα αξιοθέατα της Αλαγονίας είναι η περιοχή Σιδεροβάγενο ή Πυργιώτισσα, απ' όπου σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, ο ναός του Αγίου Σώζοντος (9ος αιών), ο ναός του Αγίου Νικολάου (15ος αιών), η

Αγ. Αντώνιος Αλαγονίας

οικία του Πατριάρχη Πελεκάση και ο ναός Υπαπαντής στον Μαχαλά, με ξυλόγλυπτο τέμπλο. Σε απόσταση χιλίων περίπου μέτρων από την πλατεία του χωριού (διαδρομή που γίνεται μόνον με τα πόδια) υπάρχει τοπίο με μεγάλους βράχους, ψηλά πλατάνια, άφθονα νερά και καταρράκτη. Πρόκειται για την παραδοσιακή βρύση Νίκα και τη θέση Λουκά, όπως λεπτομερώς αναφέρουμε παραπάνω.                                                                           ΔΙΑΜΟΝΗ. Για όσους επισκέπτες θελήσουν να διαμείνουν στην Αλαγονία, υπάρχει το μοναδικό κατάλυμα της περιοχής,  είναι μια

Ξενώνας στην Αλαγονία

μονάδα με Ξύλινα Σπιτάκια με την ονομασία «Αλαγονία Ορεινή Φιλοξενία» με 6 ανεξάρτητα ξύλινα σπίτια χτισμένα αμφιθεατρικά. Διαθέτει επίσης εστιατόριο με πρωινό και για μεσημέρι και βράδυ οι διαμένοντες εκεί απολαμβάνουν παραδοσιακές γεύσεις. 

ΠΑΜΕ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ; ΠΑΜΕ ΤΑΫΓΕΤΟ !

Που καλύτερα θα απολαύση κανείς τη φύση από τον Ταύγετο ;

Χιονισμένη κορυφή του Ταϋγέτου

Έτσι και αλιώς ο Ταύγετος είναι δίπλα μας ! Είναι μεγάλη υπόθεση το καλοκαίρι να κάνεις μπάνιο στην εκπληκτικής ομορφιάς μεγάλη και πεντακάθαρη παραλία της Καλαμάτας και στη συνέχεια σε 40 λεπτά να είσαι στον Ταύγετο μέσα σε ένα υπέροχο δάσος, να φας το μεσημεριανό σου ψημένο στο χωριάτικο φούρνο. Το χειμώνα μπορεί κάποιος να ανηφορίσει στον Ταύγετο να φάει πάλι φαγητό από το χωριάτικο φούρνο και να απολαύσει και το χιόνι, όταν έχει, και το φύση στο φανταστικό δάσος, εκεί πάνω στον Ταύγετο. 

Χιονισμένος Ταύγετος

Η οροσειρά Ταΰγετου έχει μήκος 115 χιλιόμετρα, μέγιστο  πλάτος 30 χιλιόμετρα και έκταση, 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, η οποία συγκροτείται από τέσσερα κύρια τμήματα:

α)τον Βόρειο (προς την Μεγαλόπολη),

β) τον Μέσο Ανατολικό (προς την Σπάρτη),

γ) τονΔυτικό στην πλευρά της Μεσσηνίας και

 δ) τον Νότιο Ταΰγετο που σχηματίχει τη χερσόνησο της Μάνης, η οποία και καταλήγει στο Ακρωτήριο Ταίναρο.  
                                                                                                                                                              Όπου και να πας, σε όποιο τμήμα του Ταϋγέτου επισκευθείς, θα μαγευτείς από τη υπέροχη φύση την ποικιλία φυτών, τους χρωματισμούς που σχηματίζουν και θα επισκευτείς κάτι υπέροχα παραδοσιακά χωριά που πραγματικά ξετρελαίνουν όλους.

Ταύγετος

Ο επισκέπτης όμως θα έχει τη δυνατότητα να μείνει λίγι σ' αυτά τα παραδοσιακά χωριά του βουνού με μια ξεχωριστή ομορφιά, με σημαντική ιστορία, να απολαύσει φυσικές ομορφιές, να δει σημαντικά μοναστήρια που έχουν παίξει ξεχωριστό ρόλο στην απελευθέρωση του έθνους το 1821,      να δει σπίτια ηρώων και πολλά άλλα αξιοθέατα.

ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Ο Ταύγετος πήρε το όνομά του από τη Ταϋγέτη, κόρη του Άτλαντα, ενώ η ψηλότερη κορφή του

Ελατόδασος Ταϋγέτου

ονομαζόταν Ταλετός. Οι Μανιάτες όμως τον αποκαλούν Μακρυνό Ηλία. Κατά το Νηφάκο:
«Ταΰγετον τον έλεγαν οι παλαιοί Σπαρτιάτες και Μακρυνόν τον λέγουσιν Ηλίαν οι Μανιάτες».

Από την Ανατολική Μάνη τμήμα της κορυφής του Ταϋγέτου δίνει την εικόνα κλειστού χεριού, γροθιάς, και τα πέντε αντερείσματα έδωσαν το όνομα «Πενταδάκτυλος».

Η χλωρίδα του Ταϋγέτου

ΧΛΩΡΙΔΑ
Περισσότερα από 700 είδη φυτών συνθέτουν τη σπάνια

Χλωρίδα Ταϋγέτου

βλάστηση του Ταϋγέτου, παρά τη σοβαρή καταστροφή που έχει υποστεί από τις πυρκαγιές που έχουν ξεσπάσει κατά καιρούς. Στον Ταΰγετο φυτρώνουν 28 τοπικά ενδημικά φυτά, 11 ενδημικά που συναντώνται σε ένα ακόμη βουνό και 120 ενδημικά που υπάρχουν στα ελληνικά βουνά. Η χλωρίδα του Ταϋγέτου προσδιορίζεται από τις κλιματικές ζώνες, στις οποίες χωρίζεται το βουνό.

ΠΑΝΙΔΑ

Η ορνιθοπανίδα στην ευρύτερη περιοχή του ορεινού όγκου αριθμεί 92 είδη εκ των οποίων τα μισά περίπου είναι εποχικοί επισκέπτες καθώς το βουνό αποτελεί σημαντικό μεταναστευτικό πέρασμα. Σημαντικά είναι τα αρπακτικά, όπως ο χρυσαετός, ο σπιζαετός, το όρνιο, ο φιδαετός, ο σφηκιάρης, ο τσίφτης, ο ψαλιδιάρης, η γερακίνα, το ξεφτέρι, το κιρκινέζι, το χρυσογέρακο και ο πετρίτης. Άλλα πουλιά είναι η κοκκινοκαλιακούδα, η κιτρινοκαλιακούδα, ο μπούφος, η πετροπέρδικα, το τρυγόνι, το γιδοβύζι, η βουνοσταχτάρα, η δεντροσταρήθρα, ο γαλαζοκότσυφας και ο βραχοτσοπανάκος.

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

O Tαΰγετος προσφέρει ένα μεγάλο φάσμα δυνατοτήτων για διαδρομές κάθε δυσκολίας και διάρκειας. Εκτός από τις

Δάσος και μονοπάτι

πεζοπορικές διαδρομές που έχουν ως αφετηρία τους πεδινούς οικισμούς και φτάνουν μέχρι τα ορεινά χωριά, μπορούν να γίνουν αναβάσεις στις κορυφές του βουνού. Επίσης, οι ορειβάτες μπορούν να ακολουθήσουν το ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 ή να συνδυάσουν αναβάσεις στην ανατολική πλευρά με καταβάσεις στις μεγάλες χαράδρες της δυτικής πλευράς (Βυρός, Ρίντομο, ρέμα Βίντολης, φαράγγι Κοσκαράκας), σε διαδρομές που διαρκούν δύο ή τρεις ημέρες.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ  ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΣΤΟΝ ΤΑΥΓΕΤΟΣ

Τα τελευταία χρόνια ο Ταΰγετος μπαίνει σιγά - σιγά στον ταξιδιωτικό χάρτη με νέα και ιδιαίτερα ξενοδοχεία που

Μονοπάτι Αλαγονίας

απευθύνονται σε ένα πιο μαζικό, αλλά πάντα ψαγμένο κοινό.

Πριν από μερικά χρόνια τις πλαγιές του χαίρονταν μόνο οι ορειβάτες και ακόμη και στα εύκολα προσβάσιμα (μέσω ασφαλτοδρόμων) χωριά στους πρόποδές του οι ταξιδιώτες και οι ξενώνες ήταν ελάχιστοι. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια ο Ταΰγετος μπαίνει σιγά σιγά στους ταξιδιωτικούς προορισμούς με νέα και ιδιαίτερα ορεινά τουριστικά καταλύματα που απευθύνονται σε ένα πιο μαζικό, αλλά πάντα ψαγμένο κοινό.

Η αλήθεια είναι ότι ο Ταύγετος θα μπορούσε να προφέρει τουρισμό υψηλού επιπέδου, τουλάχιστον έχει αυτές τις

Ξενώνας Αλαγονίας

δυνατότητες, αλλά οι πολιτικές και δημοτικές ηγεσίες των 2 Νομών Λακωνίας και Μεσσηνίας, δυστυχώς δεν έχουν κάνει τίποτε απολύτως για να αναπτυχθεί ο Ταύγετος τουριστικά και για να αναπτύξουν το χειμερινό τουρισμό και των 2 Νομών.

Ο Ταύγετος είναι τόσο όμορφο βουνό αφού έχει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει ένα Σπουδαίο Χειμερινό Τουριστικό Κέντρο το καλύτερο της Νοτίου Ελλάδος που θα έδινε ζωή σε 2 πανέμορφους Νομούς, τη Μεσσηνία και τη Λακωνία και θα αποκτούσαν Τουριστική δραστηριότητα Χειμώνα - Καλοκαίρι.  Υπάρχουν εγκαταλελειμμένα χωριά τα οποία θα μπορούσαν να αναβιώσουν και να γίνουν "παραδοσιακά χωριά" μεξενώνες, με μικρές πλατείες, με

Καταράχτης στο δρόμο προς Πηγές

παραδοσιακά ταβερνάκια και φυσικά με γραφικά σπιτάκια όπου θα μπορούσαν οι επισκέπτες τουρίστες, Έλληνες και ξένοι να απολαμβάνουν τις ομορφιές του Ταϋγέτου και το Χειμώνα με τα χιόνια και το καλοκαίρι, αφού η θάλασσα από το βουνό απέχει  μισή ώρα. Για να γίνουν όμως όλα αυτά χρειάζεται πολιτική βούληση, χρειάζεταιΒουλευτές και Δημάρχους με όραμα που να μη τους νοιάζει αν θα επανεκλεγούν ή όχι, αλλά απόφαση να αναπτύξουν και το χειμερινό καθώς και τον αθλητικό τουρισμό, με τη δημιουργία αθλητικού προπονητικού κέντρου προετοιμασίας ποδοσφαιρικών ομάδων και άλλων αθλητών. Τέλος, ια μπορούσε να αναπτυχθεί ο θρησκευτικός τουρισμός αφού στον Ταύγετο υπάρχουν πολλά μοναστήρια αιώνων με ιστορία, όπως και Βυζαντινά εξωκκλήσια.

ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΧΩΡΙΑ ΤΟΥ ΤΑΫΓΕΤΟΥ

Η ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ = ΤΣΕΡΝΙΤΣΑ ή ΤΖΕΡΝΙΤΖΑ Σήμερα είναι ίσως το πιό κεντρικό χωριό του Ταϋγέτου. Το παλιό της όνομά είναι Σλάβικης προέλευσης. Στα Σλάβικα σημαίνει περιοχή με πολλές μουριές, που υπήρχαν τότε στην περιοχή. Η Αρτεμισία βρίσκεται σε υψόμετρο 700 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας, είναι γραφικότατο χωριό και ξεχωρίζει.

Γεφύρι & καταράχτης στη Νέδουσα

Η Αρτεμισία είναι χτισμένη στην θέση της αρχαίας Δενθαλιάτιδας με αξιόλογα ιστορικά μνημεία, όπως ο Ναός της Λιμνάτιδας Αρτέμιδας στο Βόλιμνο, το μοναστήρι του Μελέ με το ομώνυμο Κάστρο και η Κάτω Χώρα. Το μοναστήρι του Μελέ στέγασε τη Μεσαιωνική Σχολή Μελέ και τα Εκπαιδευτήρια του εθνικού ευεργέτη Πέτρου Δημάκη, ο οποίος έφτασε στην περιοχή από το εξωτερικό το 1854 και στα ιδρύματα του οποίου μαθήτευσαν αξιόλογα μέλη της διοίκησης της αναπτυσσόμενης μετά την απελευθέρωση Καλαμάτας.

                                                                                           Η ΑΛΑΓΟΝΙΑ. (ΣΙΤΣΟΒΑ)

Η Αλαγονία ανέκαθεν απετέλεσε το  κεφαλοχώρι των εξι χωριών της περιοχής που κατά την Τουρκοκρατία ήταν Αγ. Αντώνιος Αλαγονίας γνωστά ως Πισινά χωριά όπως προκύπτει από την απογραφή του 2001 έχει έκταση 22.093 στρέμματα.       Το 1829 είχε 906 κατοίκους (188 οικογένειες).Το 1928 είχε πληθυσμό 941 κατοίκους, το 1940 είχε 1029, το 1951 είχε 940, το 1981 είχε 335, το 1991 είχε 410 κατοίκους εκ των οποίων 330 στην Αλαγονία και 80 στον οικισμό Μαχαλάς.

Η Αλαγονία, βρίσκεται σε υψόμετρο 750 μ. Στη περιοχή αυτή υπήρχε μεγάλη παραγωγή  πατάτας, λάδι, κάστανα, καρύδια, κεράσια, οπωρικά και ξυλεία. Στο 23ο χιλιόμετρο της εθνικής οδού Καλαμάτας - Σπάρτης και στο ύψος του χωριου Αρτεμισία Καλαμάτας στρίβουμε αριστερά. Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος. Στα 2 χλμ. συναντάμε ένα άλλο μικρό αλλά πολύ γραφικό χωριό τις Πηγές (Μικρή Αναστάσοβα) και μετά 3 χλμ. φθάνουμε στην Αλαγονία. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στην καταπράσινη πλαγιά.

Ένα ακόμη χωριό είναι τα ΑΛΤΟΜΙΡΑ. Τα Αλτομιρά βρίσκονται στο 12ο χιλιόμετρο του δρόμου Κάμπου-Καλαμάτας, σε ανηφορικό δρόμο προς το Ταΰγετο, αμφιθεατρικά κτισμένα σε μια βουνοπλαγιά.

Το ορεινό του έδαφος αποτελούσε καταφύγιο των κλεφτών

επί Τουρκοκρατίας και ανήκε στην καπετανία και εξαρχία της Ζαρνάτας. Στη περιοχή υπάρχει παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι που άρχιζε στο Κάμπο με προορισμό το Μυστρά. Ενδιάμεσα είναι το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, της Μαρβίνιτσας, το χωριό Αλτομιρά του οποίου το ορεινό του έδαφος αποτελούσε καταφύγιο των κλεφτών επί Τουρκοκρατίας και ανήκε στην καπετανία και εξαρχία της Ζαρνάτας. Στη περιοχή υπάρχει παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι που άρχιζε στο Κάμπο με προορισμό το Μυστρά. Ενδιάμεσα είναι το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, της Μαρβίνιτσας, τα Αλτομιρά και ένα ακόμη χωριό τα  Πηγάδια το οποίο σήμερα είναι σχεδόν ακατοίκητο από μόνιμους κατοίκους. Η περιοχή αυτή ήταν υπό τον έλεγχο των Καπετανάκηδων, που είχαν έδρα τη Τρικότσοβα, όπου υπάρχει ερειπωμένο φρουριακό συγκρότημα. Οι Αλτομιριανοί έλαβαν μέρος στην ιστορική μάχη της Βέργας, στην οποία οι Μανιάτες σταμάτησαν την εισβολή των Τούρκων του Ιμπραήμ και έτσι η Μάνη παρέμεινε η μόνη περιοχή που δεν πάτησαν οι Τούρκοι.     Η μάχη αυτή έγινε στις 22 Ιουνίου 1826.

ΘΕΟΤΟΚΟΣ. Η Θεοτόκος είναι ένας μικρός οικισμός της

Αρτεμισίας που βρίσκεται λίγο πριν την Αρτεμισία. Είναι γνωστός ο οικισμός από το ταβερνάκι που είναι πάνω στο δρόμο Καλαμάτας – Σπάρτης, καθώς επίσης και την πηγή που αναβλίζει παγωμένο καθαρό πόσιμο νερό χειμώνα καλοκαίρι.

ΚΑΣΤΑΝΙΑ Η Καστάνια ή Καστανέα ή Μεγάλη Καστάνια είναι ορεινό Μανιάτικο γραφικό χωριό του νομού Μεσσηνίας και ανήκε στο δημοτικό διαμέρισμα του δήμου Λεύκτρου, ενώ σήμερα ανήκει στο Δήμο Δυτικής Μεσσηνίας. Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 700 μέτρων στους πρόποδες του Ταϋγέτου από την πλευρά της Μεσσηνίας και ανήκει στην περιοχή της ιστορικής Μάνης, ενίσχυσε την επανάσταση του '21 με τετρακόσιους άντρες (τετρακόσια όπλα όπως αναφέρεται σε ορισμένα βιβλία) ενώ στον πύργο του Δουράκη, που υπάρχει στο χωριό έχει μείνει και ο

οπλαρχηγός Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Στο χωριό υπάρχουν αρκετές εκκλησίες του 14ου αιώνα και η μία από τις δύο διώροφες χριστιανικές εκκλησίες της Ευρώπης. Προστάτης του χωριού είναι η Παναγία και γιορτάζει στις 15 Αυγούστου με δοξολογία και πανηγύρι έμπροσθεν της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην πλατεία του χωριού. Το χωριό είναι προορισμός δροσιάς τους καλοκαιρινούς μήνες και κυνηγιού το χειμώνα.

ΚΑΡΒΕΛΙ =ΚΟΥΤΣΑΒΑ ΚΑΡΒΕΛΙ. Το Καρβέλι ή παλιότερα Κουτσαβά Καρβέλι είναι ένα από τα χωριά του δυτικού Ταϋγέτου. Σε απόσταση 1,5 χιλιόμετρο από το Καρβέλι με τις παραδοσιακές βρύσες, βρίσκεται το περίφημο

Καρβέλι

Μοναστήρι της Σιδερόπορτας, το οποίο μαζί με τα άλλα μοναστήρια (Μαρδάκι, Μελέ και Βελανιδιά, αποτέλεσαν φωτεινούς φάρους της πορείας του ελληνισμού. Ανάμεσα στο Καρβέλι και στον Λαδά, σε μια τοποθεσία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, βρίσκεται ένα μεγάλο μονότοξο γεφύρι, που χρονολογείται στους προεπαναστατικούς χρόνους.

Στην περιοχή είναι και το ΚΑΤΩ ΚΑΡΒΕΛΙ  Στο χωριό ανήκει και το ιστορικό εκκλησάκι Άγιος Σώστης που βρίσκεται στο στο τελευταίο σημείο της διαδρομής που φαίνεται η Καλαμάτα πριν μπούμε στα Διπόταμα και στον Ταΰγετο. 

ΛΑΔΑ = ΚΟΥΤΣΑΒΑ ΛΑΔΑ. Το Λαδά ή παλιότερα Κουτσαβά Λαδά είναι ένα από τα χωριά του δυτικού Ταϋγέτου. 

Βρίσκεται στους βοριοδυτικούς πρόποδες του Ταϋγέτου σε υψόμετρο 680 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας,  

4 χιλιόμετρα μετά και απέναντι από το Καρβέλι στην πλαγιά του Λυκούριου ή Βουνού του Αγιώργη, πάνω στο οποίο βρίσκεται και ο Κουτσαβίτικος Αγιάννης. Πίσω ακριβώς από του Λαδά βρίσκεται η Αρτεμισία πρώην Τσερνίτσα και παλιότερα Δενθαλιάτιδα και πέραν αυτής οι Πηγές, η Αλαγονία και η Νέδουσα. Ανατολικά φθάνει μέχρι την κορυφή του Ταϋγέτου και Δυτικά μέχρι το ποτάμι της Καλαμάτας τον Νέδοντα.                                           Παλαιότερα αποτελούσε αυτόνομη κοινότητα και ακόμα πιο παλιά χωριό του τέως Δήμου Αλαγονίας με το όνομα Κουτζαβά Λαδά. Καθώς λέγεται, το όνομάτου το πήρε από το Σπαρτιάτη Ολυμπιονίκη Λάδα, ο οποίος κατά την επιστροφή του από την Ολυμπία πέθανε στον δρόμο προς την Σπάρτη και ετάφη εκεί. Τον τάφο του τον βρήκε ο Παυσανίας και τον αναφέρει στις περιηγήσεις του.

ΝΕΔΟΥΣΑ = ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΒΑ Η Νέδουσα είναι ένα χωριό στον Ταϋγετο, πνιγμένο στο πράσινο, σε απόσταση 19

Ι.Μ. Μαρδακίου στη Νέδουσα

χιλιομέτρων από την Καλαμάτα. Ανήκει στο Δήμο Καλαμάτας και στην εποχή των Καποδιστριακών Δήμων και τώρα στον τωρινή εποχή του Καλλικρατικού Δήμου Καλαμάτας. Στη Νέδουσα γεννήθηκε ο ήρωας του 1821 Νικήτας Σταματόπουλος, γνωστός ως Νικηταράς. Τρία χιλιόμετρα από το χωριό βρίσκεται η ιστορική Μονή Μαρδακίου που χτίστηκε το 1504.

Κάθε χρόνο την Καθαρή Δευτέρα, γίνεται το Καρναβάλι. Πρόκειται για ένα αυθεντικό αγροτικό δρώμενο παρεμφερές

Νέδουσα

με αυτά που τελούνται κάθε χρόνο την ίδια περίοδο στη Βόρεια Ελλάδα. Το αγροτικό καρναβάλι της Νέδουσας είναι ένα είδος "λαϊκού θεάτρου" και αποτελείται από μια σειρά πράξεων, τις οποίες "πράττει" ένας όμιλος μεταμφιεσμένων, και έχει πρωταρχικό σκοπό την εξασφάλιση της ευετηρίας (καλοχρονιάς) και της γονιμότητας 

ΡΙΖΑΝΑ. Είναι ένας οικισμός του Τ.δ. Πηγαδίων

Φθινόπωρο στον Ταύγετο

σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του Ταϋγέτου κοντά στο χωριό Πηγάδια. Οι κάτοικοι είναι περι τους 56 με την απογραφή του 2011.